ရွေးကောက်ပွဲနှင့်ဆက်စပ်သည့် တိုင်တန်းချက်များ၊ အငြင်းပွားမှုများနှင့် အငြင်းပွားမှုများဖြေရှင်းခြင်း

Electoral Complaints, Disputes and Resolution

ရွေးကောက်ပွဲနှင့်ဆက်စပ်သည့် တိုင်တန်းချက်များ၊ အငြင်းပွားမှုများနှင့် အငြင်းပွားမှုများဖြေရှင်းခြင်း တို့ဟူသည် အဘယ်နည်း။

ဒီမိုကရေစီကျသည့် ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်စဉ်များတွင် ယင်းဖြစ်စဉ်အဆင့်အဆင့်များ၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုချင်းစီ နှင့်စပ်လျဉ်းသည့် တိုင်တန်းချက်များအား ဖြေရှင်းရန် စနစ်များ ပါဝင်သည်။ ဤကဲ့သို့သော ရွေးကောက်ပွဲ ဆိုင်ရာ တိုင်တန်းချက် ဖြေရှင်းနည်းများ ရှိခြင်းကြောင့် မဲဆန္ဒရှင်များ၊ ရွေးကောက်ပွဲဝင် ကိုယ်စားလှယ်များနှင့် နိုင်ငံရေးပါတီများက သူတို့၏ စိုးရိမ်ပူပန်မှုများကို ဥပဒေကြောင်းအရ ဖော်ထုတ်နိုင်ပြီး ယင်းစိုးရိမ်ပူပန်မှုများ ကိုလည်း ဥပဒေကြောင်းအရ အဖြေရှာနိုင်သည်။ ဥပမာအားဖြင့် မဲရေတွက်ခြင်း၊ နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်း၊ မဲဆန္ဒရှင်များ မှတ်ပုံတင်ခြင်း၊ မဲပြားပေါ်တွင် ဖော်ပြခံရရန် အရည်အချင်း သတ်မှတ်ခြင်း စသည်တို့နှင့် ဆက်နွယ်သည့် တိုင်တန်းချက်များကို ဖြေရှင်းရန် နည်းစနစ်များ ရှိနေရမည်။ တိုင်တန်းချက် ဖြေရှင်းသည့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများသည် ဥပဒေအရ အဆင့်ဆင့်ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ တရားဥပဒေ ရှေ့မှောက်တွင် သာတူညီမျှစွာ အကာအကွယ်ပေးခြင်းနှင့် ချိုးဖောက်မှုများကို ထိထိရောက်ရောက် ဆောင်ရွက်ပေးခြင်း စသည့် အချက်များနှင့် ကိုက်ညီရမည်။ တိုင်တန်းချက် ဖြေရှင်းသည့် ဖြစ်စဉ်အဆင့်ဆင့်သည် ရှင်းလင်းပြီး လက်လှမ်းမီ ရမည့်အပြင် မလိုလားသည့် အနှောင့်အယှက်များ ကင်းရှင်းရမည် (ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ရာတွင်လည်းကောင်း၊ မဲပေးရာတွင်လည်းကောင်း မလျော်ကန်သည့် ကန့်သတ်ချက်များ စသည်)။ အငြင်းပွားမှုများ ဖြေရှင်းရာတွင်၊ ဆုံးဖြတ်ချက်များ ချမှတ်ရာတွင်၊ ဖြေရှင်းမှုတို့ကို အကောင်အထည်ဖော်ရာ တို့တွင် အချိန်မီ ဆောင်ရွက်ရမည်။ ဤဖြစ်စဉ် တရားမျှတမှုရှိစေရန် သက်ဆိုင်ရာ အုပ်ချုပ်ရေး (သို့မဟုတ်) တရားစီရင်ရေး အဖွဲ့သည် ဘက်လိုက်မှုကင်း၍ လွတ်လပ်ပြီး အရည်အချင်း ပြည်မီရုံသာမက ယင်းကဲ့သို့ ဖြစ်သည်ဟုလည်း အများပြည်သူတို့ ထင်မြင်ရမည်။ တချို့နိုင်ငံများတွင် ၁၉၈၇ တွင် တည်ထောင်ခဲ့သည့် မက္ကဆီကိုနိုင်ငံ ၏ အထူးရွေးကောက်ပွဲခုံရုံး ကဲ့သို့ ရုံးများရှိသည်။ အခြားနိုင်ငံများတွင်မူ ၂၀၁၁ ခုနစ်တွင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည့် ကင်ညာနိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ရေး တရားမျှတမှု ကော်မရှင် နှင့် ၁၉၉၃တွင်စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည့် ပီရူးနိုင်ငံ၏ Defensoria de Pueblo တို့ကဲ့သို့ တိုင်တန်းချက်ဖြစ်စဉ် အဆင့်ဆင့်ကို သုံးသပ်ပြီး တစ်ဦးချင်း တိုင်တန်းမှု၊ အယူခံမှုများကို ကြားနာသည့် အမျိုးသား စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးရုံများရှိသည်။

ရွေးကောက်ပွဲနှင့်ဆက်စပ်သည့် တိုင်တန်းချက်များ၊ အငြင်းပွားမှုများနှင့် အငြင်းပွားမှုများ ဖြေရှင်းခြင်း တို့၏ အရေးပါပုံ

တိုင်တန်းချက်များကို ဖြေရှင်းရန် ထိရောက်သည့် စနစ်တစ်ခုရှိသည့်အခါ မဲဆန္ဒရှင်များ၊ ရွေးကောက်ပွဲဝင် ကိုယ်စားလှယ်များ၊ နိုင်ငံရေးပါတီများ အနေဖြင့် သူတို့၏ စိုးရိမ်ပူပန်မှုများသည် အရေးတယူအလုပ်ခံရသည် ဟူ၍ စိတ်အေးနိုင်သည်။ ရွေးကောက်ပွဲ တိုင်တန်းချက်များ ဖြေရှင်းသည့် စနစ်များသည် မဲဆန္ဒရှင်များ၊ ရွေးကောက်ပွဲဝင် ကိုယ်စားလှယ်များ၊ နိုင်ငံရေးပါတီများ တိုင်တန်းနိုင်ရန်၊ အငြင်းပွားမှုများ အချိန်မီ အဖြေရရန် အခွင့်အရေးရဖို့နှင့် ဆုံးဖြတ်ချက်များကို အယူခံဝင်နိုင်ဖို့ အခွင့်အရေးရရန် သေချာစေသည်။ ရွေးကောက်ပွဲ တိုင်တန်းချက်များ ဖြေရှင်းသည့် စနစ်များသည် တိုင်တန်းချက်များ ဖြေရှင်းရန် တာဝန်ရှိသည့် အုပ်ချုပ်ရေး (သို့မဟုတ်) တရားစီရင်ရေးအဖွဲ့အပေါ် ဘက်လိုက်မှုကင်းပြီး လွတ်လပ်စွာ သီးခြားရပ်တည်သည့် အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုအဖြစ် ပြည်သူလူထု၏ယုံကြည်မှုကို တည်ဆောက်ပေးသည်။ တိုင်တန်းချက်ဖြေရှင်းနည်း များသည် ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်စဉ် အဆင့်ဆင့်နှင့် နိုင်ငံ၏ စနစ်အတွင်းရှိ ပွင့်လင်းမြင်သာမှု၊ တာဝန်ယူတာဝန်ခံမှု တို့ကို တိုးပွားလာစေပြီး၊ ခြုံ၍ပြောရလျှင် ဒီမိုကရေစီပြည့်ဝသည့် အုပ်ချုပ်ရေးကိုလည်း မြှင့်တင်ပေးသည်။ တိုင်တန်းသည့် ဖြစ်စဉ်အဆင့်ဆင့် အကြောင်းအချက်အလက်များကို လက်ဝယ်ရှိခြင်းဖြင့် မဲဆန္ဒရှင်များ၊ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများ၊ နိုင်ငံရေးပါတီများသည် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများကို သိရှိလာပြီး၊ ဖြစ်စဉ်အဆင့်ဆင့်၏ သမာသမတ်ကျမှုတို့ကို အကဲဖြတ်နိုင်မည့်အပြင် ပိုမို၍ တရားမျှတ၊ ပွင့်လင့်းမြင်သာပြီး၊ တာဝန်ယူတာဝန်ခံမှု ရှိလာစေရန် တောင်းဆိုနိုင်မည်။ နိုင်ငံရေးပါတီများ အနေဖြင့်လည်း ဥပဒေရှေ့မှောက်တွင် သေချာပေါက် သာတူညီမျှ ဆက်ဆံခံရရန် ဆောင်ရွက်နိုင်မည်။ ရွေးကောက်ပွဲ စောင့်ကြည့်လေ့လာရေး အုပ်စုများသည်လည်း တိုင်တန်းသည့် ဖြစ်စဉ်အဆင့်ဆင့်တွင် ပွင့်လင်းမြင်မှုရှိ မရှိ၊ တရားမျှတမှုရှိမရှိ အကဲဖြတ်လျက် ပြည်သူလူထုသို့ အသိပေးနိုင်မည့်အပြင် အနာဂတ်တွင် ပိုမိုကောင်းမွန်စွာ လုပ်ဆောင်နိုင်ရန် အတွက် အကြံဉာဏ်များ ပြုနိုင်သည်။

ရွေးကောက်ပွဲနှင့် ဆက်စပ်သည့် တိုင်တန်းချက်များ၊ အငြင်းပွားမှုများနှင့် အငြင်းပွားမှုများ ဖြေရှင်းခြင်း ဆိုင်ရာ အချက်အလက်နမူနာ

ဤအချက်အလက်များတွင် မည်ကဲ့သို့ တိုင်တန်းရမည်၊ တိုင်ကြားစာတင်ရန် လိုက်နာရမည့်အချက်များ၊ ဆုံးဖြတ်ချက်များကို မည်သို့မည်ပုံ အယူခံဝင်နိုင်သည် (များသောအားဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲ ဥပဒေအရ) စသည်တို့နှင့် ဆက်စပ်သည့် သတင်းအချက်အလက်များ အပါအဝင် တိုင်တန်းရန် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ အကြောင်း သတင်းအချက်အလက်များ ပါဝင်သည်။ ဤအချက်အလက်များတွင် တိုင်တန်းချက် သို့မဟုတ် အငြင်းပွားမှု အမျိုးအစား၊ ရွေးကောက်ပွဲ ရလာဒ်အပေါ် တိုင်ကြားထားသည့် သို့မဟုတ် အငြင်းပွားထားသည့် အမှုအရေအတွက်၊ ဖြေရှင်းခဲ့သည့်နည်းလမ်း (အကယ်၍ဖြေရှင်းပေးခဲ့လျှင်)၊ တိုင်ကြားမှုမှ ရလာဒ်၊ အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်းအရ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည့် စုံစမ်းစစ်ဆေးမှု အရေအတွက်၊ မလျော်ကန်မှုများ၊ ကြီးမားသည့် မလျော်ကန်မှုများ နှင့် ပတ်သက်သည့် အမှုများ၏ သဘောသဘာဝ၊ ပြစ်ဒဏ်အမျိုးအစားနှင့် အရေအတွက်၊ ရွေးကောက်ပွဲနှင့် ဆက်စပ်သည့် အမှုများတွင် ချမှတ်ခဲ့သည့် ဒဏ်ကြေးများနှင့် ထောင်ဒဏ်များ စသည့် အချက်များပါဝင်သည်။ ရွေးကောက်ပွဲနှင့် ဆက်စပ်သည့် အလွဲသုံးစား လုပ်မှုများအပေါ် စုံစမ်းစစ်ဆေးခဲ့သည့် ရာဇဝတ်မှု အရေအတွက်၊ ရွေးကောက်ပွဲနှင့် ဆက်နွယ်သည့် တရားစွဲမှုများ၊ စွဲချက်များ၊ ယင်းလုပ်ရပ်များကို ကျူးလွန်သူများ၊ တရားစွဲဆိုသူများ၊ အမှုများ၏ ရလာဒ်များ၊ ပစ္စည်းဝယ်ယူခြင်းနှင့် အခြား စာချုပ်စာတမ်းများတွင် ပါဝင်ပတ်သက်သည့် ရောင်းချသူများနှင့် ကွန်ထရိုက်တာများနှင့် သက်ဆိုင်သည့် အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်း ဆိုင်ရာအမှုများနှင့် ပြစ်မှုများ၊ အမှုတွင် ပါဝင်ပတ်သက်သူများ၏ အမည်များ၊ တောင်းဆိုချက်များ၏ သဘောသဘာဝ၊ အမှုရလာဒ်များ (ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခဲ့လျှင် ပြစ်ဒဏ်များ) စသည့် အချက်အလက်များလည်း ပါဝင်သည်။ တချို့နိုင်ငံများတွင် ရွေးကောက်ပွဲနှင့် ဆက်နွယ်သည့် သွေးထွက်သံယိုမှု အရေအတွက်၊ သွေးထွက်သံယိုဖြစ်မှု အမျိုးအစား၊ ပမာဏ စသည့် ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ သွေးထွက်သုံယိုမှု များ အကြောင်းနှင့် တရားဥပဒေဘက်နှင့် ပြည်သူ့လုံခြုံရေး အဖွဲ့များမှ မည်သို့ တုံ့ပြန်ခဲ့သည်တို့အကြောင်း သတင်းအချက်အလက်များလည်း ပါဝင်သည်။

ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံရှိ ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ တရားရုံးချုပ်သည် တိုင်ကြားချက်များ၊ အငြင်းပွားမှု ဖြေရှင်းချက်များ၊ ဆုံးဖြတ်ချက်များအားလုံးကို အွန်လိုင်းတွင် ထုတ်ပြန်ပေးသည်။ မည်သူမဆို ယင်းအငြင်းပွားမှု ဖြေရှင်းချက်များတွင် ပါရှိသည့် စာသားအပြည့်အစုံကို ကဏ္ဍအမျိုးအစားအလိုက် (ဥပမာ ပါတီများ ဖျက်သိမ်းခြင်း၊ မဲဆန္ဒနယ်နိမိတ်များ ပြောင်းလဲရေးဆွဲခြင်း) သို့မဟုတ် နေ့စွဲအလိုက် စိစစ်ရှာဖွေနိုင်သည်။ ၂၀၁၄ ခုနစ် ရွေးကောက်ပွဲတွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် ဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် နိုင်ငံသားများအတွက် ဝန်ဆောင်မှုများ အခန်းကဏ္ဍ မှတဆင့် ပြည်သူများ တိုင်စာပို့နိုင်သည်။ (ထို့ဝက်ဘ်ဆိုက်မှ မဲဆန္ဒရှင်များ မှတ်ပုံတင်ထားသည့် စာရင်း၊ မဲရုံတည်နေရာများနှင့် ယခင် ရွေးကောက်ပွဲ ရလဒ်များကိုပါ ရယူနိုင်သည်။) ရွေးကောက်ပွဲနှင့် ဆက်နွယ်သည့် အမှုများနှင့် ယင်းတို့အတွက် တရားရုံးမှ ဆုံးဖြတ်ချက်များကို လည်း ထုတ်ပြန်ထားပေးသည်။ မက္ကဆီကိုနိုင်ငံရှိ ရွေးကောက်ပွဲနှင့် ဆက်နွယ်သည့် ရာဇဝတ်မှုများ စုံစမ်း စစ်ဆေးရေးဆိုင်ရာ အထူးရှေ့နေသည် ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ စည်းကမ်းချိုးဖောက်မှုများအတွက် ပြည်သူလူထုထံမှ အကြံပြုချက်များကို ရယူ၍ မည့်ကဲ့သို့သော လုပ်ရပ်များသည် ရာဇဝတ်မှုမြောက်ကြောင်းနှင့် ယင်းအမှုများကို မည်သို့မည်ပုံ တိုင်ကြားနိုင်ကြောင်း သတင်းအချက်အလက်များကို ရုံးဝက်ဘ်ဆိုက် တွင် ထုတ်ပြန်ပေး ထားသည်။